۲۷ کشور اتحادیه اروپا بیش‌تر از آن که در پی از بین بردن ریشه‌های پناهندگی باشند، در پی دور نگه داشتن پناهندگان از اروپا هستند.
«جهنم روی زمین» بهترین نامی است که می‌توانم روی مرز ترکیه/یونان بگذارم. شب است اما زمین غرق در شعله‌های آتش است، زمینی که خشک خشک است از بس که مرزبانان یونانی نارنجک‌های دودزا انداخته‌اند و هر چه سبزه و گیاه بوده سوخته است. فقط صدای جیغ، شلیک و انفجار نارنجک‌های صوتی به گوش می‌رسد. فقط بوی دود و گاز اشک‌آور به مشام می‌رسد و بوی ماندگی زیستگاه‌های اجباری آدم‌ها.

اما هزاران سوری گریخته از ادلب، هراسی از این مرز ندارند.

با سازمان مردم‌نهاد امداد سوریه، به این جا آمده‌ام که مقر آن در بریتانیا و زمینه اصلی فعالیت‌اش سوریه است. همین که شنیدیم انبوه سوری‌های گریخته از ادلب در ترکیه به راه افتاده‌اند تا بلکه بتوانند خود را به اروپا برسانند، یک‌راست به این منطقه مرزی آمدیم. ترکیه تصمیم گرفته بود که دیگر جلوی رفتن پناهندگان به اروپا را نگیرد.

به مرز که رسیدیم از بی‌رحمی مرزبانان یونانی حیرت کردم. چنین خشونتی حتی به ذهنم هم خطور نمی‌کرد.

داشتیم درون شهرکی پر از خیمه‌ها و چادرهای ساخته شده از شاخه‌های درخت و کیسه‌های زباله را ارزیابی می‌کردیم که برای اولین بار مزه گازهای اشک‌آور مرزبانان یونانی را چشیدیم. در حالی که تصور نمی‌کردیم به زودی و به طور مرتب این کار را خواهند کرد.

وقتی داشتیم بین مردمی که بعد از صدها کیلومتر پیاده‌روی کفش‌های‌شان پاره و فرسوده شده بود کفش توزیع می‌کردیم با عبدالله آشنا شدیم. می‌گفت چند شب قبل مرزبانان یونانی او را لخت کردند و کتک زدند، لباس‌های تن‌اش را و ۸۰۰ یورویی را که همراه داشت با خود بردند و فقط دمپایی‌های انگشتی‌اش برای او باقی ماند.

چو افتاده که یونانی‌ها دارند از فشنگ جنگی استفاده می‌کنند. عمر، که عضو سابق گروه کلاه سفیدهای سوریه است و هفته قبل از ادلب گریخته است فیلمی را به ما نشان داد و می‌گوید آن را شب قبل گرفته‌اند. در این فیلم، جنازه‌ای را می‌بینیم که روی زمین افتاده است. چند صد متر آن طرف‌تر از جایی که ایستاده بودیم. گلوله به صورتش خورده بود.

اکثر سوری‌هایی که با آن‌ها صحبت کردیم می‌خواهند به آلمان بروند چون اقوام‌شان در آخرین موج مهاجرت پناهندگان در سال ۲۰۱۵ به آن‌جا رفته بودند. به غیر از محمد که تبار قبرسی یونانی دارد و می‌خواهد به دیدار اقوامش در یونان برود. فکر می‌کرد با آغوش باز از او استقبال کنند اما اکنون چشم چپش به علت اصابت نارنجک گاز اشک‌آور مرزبانان یونانی به صورتش، به شدت آسیب دیده است.

این تصور غلط وجود دارد که بیش‌تر پناه‌جویانی که به این منطقه مرزی آمده‌اند مردان جوان هستند، اما همکارانم دختر سوری چهار ساله‌ای به نام مریم را هم دیده‌اند. در چادری زندگی می‌کند که با شاخه‌های درخت و پلاستیک درست کرده‌اند. در میانه این آشوب‌ها و هرج‌ومرج‌ها لبخند از لبانش دور نمی‌شود. پدرش به همکارانم گفت: «درون جنگ به دنیا آمده است. از هیچ چیز نمی‌ترسد.» خواه عمدی باشد خواه غیرعمدی، نارنجک‌هایی که مرزبانان یونانی پرتاب می‌کنند اغلب روی چادرها می‌افتد، یعنی زنان و کودکان با بلاهای بیش‌تری مواجه هستند.

سوری‌هایی که در سوریه  به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی سیاسی وطن‌شان قربانیان جنگ بودند، اکنون یک‌بار دیگر و به هنگام تلاش برای رفتن به اروپا قربانی می‌شوند. آن‌هایی که هنوز در ادلب گیر کرده‌اند خوش‌اقبال هستند که امورات‌شان به هر حال می‌گذرد، اما سوری‌هایی که به مرز یونان آمده‌اند پیام واضح و رسای اروپا را می‌شنوند: سوری‌ها در این جا هم آینده‌ای ندارند.

پیش از این، در مورد بی‌اخلاقی سردمداران غرب نوشته‌ام و وضعیت در مرز یونان هم آن را برجسته کرده است. سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا برای اعلام همبستگی با یونان از هم سبقت گرفته‌اند، در حالی که این کشور برای عقب راندن پناهندگان به خشونت تمام عیار متوسل شده است. در حالی که سکوت آن‌ها در برابر کشتار مردم سوریه در ادلب، کرکننده بود.

انگار ۲۷ کشور اتحادیه اروپا بیش‌تر از آن که در پی از بین بردن ریشه‌های پناهندگی باشند در پی دور نگه داشتن پناهندگان از اروپا هستند.

برخی امیدوار بودند که تصمیم ترکیه برای جلوگیری نکردن از عبور پناهندگان از مرز و رفتن به اروپا، سبب خواهد شد که دیگر نتوان جنایات ادلب را نادیده گرفت. اما اروپا ثابت کرده است که خودش هم در ارتکاب به چنین جنایاتی قابلیت زیادی دارد.